استریلیزاسیون در دندانپزشکی یک موضوع بسیار مهم و حیاتی است که نقش کلیدی در پیشگیری از عفونت‌ها و حفظ سلامت بیمار دارد. این مقاله به بررسی اهمیت استریلیزاسیون در دندانپزشکی، روش‌های مختلف استریلیزاسیون، و تأثیر آن برسلامت بیمار می‌پردازد. با ژین بخش همراه باشید.
استریل کردن یا سترون‌سازی که به انگلیسی “sterilization” نامیده می‌شود، به مجموعه‌ای از روش‌های شیمیایی و فیزیکی اطلاق می‌شود که برای نابود کردن تمامی میکروارگانیسم‌ها و عوامل انتقال‌دهنده آنها به کار می‌روند. این فرآیند موجب از بین رفتن تمامی میکروارگانیسم‌ها از جمله قارچ‌ها، باکتری‌ها، هاگ‌های باکتری و ویروس‌ها از سطوح مختلف می‌شود. به عبارت دیگر، استریل کردن به معنای ایجاد محیطی عاری از باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و دیگر میکروب‌های بیماری‌زا و غیر بیماری‌زا است. هدف اصلی این فرآیند، پیشگیری از انتقال عفونت‌ها می‌باشد.
ضدعفونی فرآیندی است که با بهره‌گیری از مواد زیست‌کش، به نابودی یا جلوگیری از رشد باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها می‌پردازد. از موادی مانند الکل و هیپوکلریت سدیم در این فرآیند استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که در ضدعفونی، تمامی اجزای میکروارگانیسم‌ها، از جمله اسپورها، کاملاً از بین نمی‌روند.
استریلیزاسیون در دندانپزشکی به معنای حذف کامل یا کاهش قابل توجه باکتری‌ها، ویروس‌ها، فنگوس‌ها، و سایر میکروب‌ها یا محتویات است. این فرآیند ضروری برای جلوگیری از انتقال بیماری‌ها از طریق ابزارهای پزشکی و محیط کار است.
• استریلیزاسیون به عنوان یک اصل اساسی در دندانپزشکی شناخته می‌شود و نقش مهمی در حفظ سلامت بیمار دارد.
• این فرآیند کمک می‌کند تا خطر انتقال بیماری‌های باکتریایی، ویروسی، یا فنگوسی را کاهش دهد.
• استریلیزاسیون همچنین به بهبود کیفیت خدمات دندانپزشکی و افزایش اعتماد بیمارانه کمک می‌کند.
لایت کیور Woodpecker مدل X Cure
در دندانپزشکی، چندین روش استریلیزاسیون استفاده می‌شود:
قبل از اینکه به بررسی استریل کردن لوازم دندانپزشکی بپردازیم، بیایید تفاوت استریل کردن و ضدعفونی کردن را توضیح دهیم:
استریل کردن (Sterilization) فرایندی است که طی آن تمام موجودات زنده و غیر زنده از سطح وسایل حذف می‌شوند. به عبارت دیگر، استریل بودن یک مفهوم مطلق است؛ یا وسیله‌ای استریل است یا نیست.
ضدعفونی کردن به معنای کاهش تعداد میکروارگانیسم‌ها روی وسیله به حدی است که نتوانند باعث بیماری در انسان شوند. این فرایند معمولاً با استفاده از محلول‌های شیمیایی انجام می‌شود و برای وسایل برنده در دندانپزشکی کافی نیست.
برای درک اهمیت استریل لوازم دندانپزشکی، وسایل دندانپزشکی به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:
وسایل بحرانی (Critical): این وسایل با بافت نرم یا استخوان تماس دارند و مستقیماً با خون یا نواحی استریل بدن در ارتباط هستند. مانند فورسپس‌ها و وسایل جراحی. این وسایل باید پس از هر بار مصرف استریل یا دور انداخته شوند.
وسایل نیمه بحرانی (Semicritical): وسایلی که با غشاها و سطوح مخاطی تماس دارند اما به بافت نرم یا استخوان نفوذ نمی‌کنند. مانند آینه‌های دندانپزشکی و فرزها. این وسایل نیز باید پس از استفاده استریل شوند یا با مواد ضدعفونی کننده قوی ضدعفونی شوند.
وسایل غیر بحرانی (Noncritical): این وسایل فقط با قسمت‌های خارجی بدن و پوست سالم در تماس هستند. مانند ماسک و صندلی دندانپزشکی. این وسایل نیاز به استریل کردن ندارند، اما در صورت آلوده بودن به خون باید با مواد ضدعفونی کننده متوسط ضدعفونی شوند.
برای استریل لوازم دندانپزشکی معمولاً از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
استریل با حرارت مرطوب (اتوکلاو): وسایل در دمای ۱۲۱ درجه سانتی‌گراد و فشار اتمسفر به مدت ۲۰ دقیقه در اتوکلاو قرار می‌گیرند. مهم است که وسایل با معرف مخصوصی به نام چسب اتوکلاو همراه باشند و دریچه‌ها باز باشند.
استریل با حرارت خشک (فور): وسایل در دمای ۱۷۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۲ ساعت در فور قرار می‌گیرند. تغییر رنگ معرف نشان‌دهنده استریل شدن است.
ضدعفونی شدید با جوشاندن: اگر اتوکلاو یا فور در دسترس نباشد، می‌توان وسایل را به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بجوشانیم.
ضدعفونی شدید با فلامبه کردن: برای وسایل فلزی، می‌توان آنها را روی شعله الکلی قرار داد تا استریل شوند.
حفظ و ادامه استریل بودن وسایل: بیکس یا پک پانسمان نباید باز بماند و برای گرفتن وسایل باید از پنس سیار استریل استفاده شود. تاریخ استریل ماندن وسایل در پک پارچه‌ای ۳۰ روز و در پک کاغذی ۱۵ روز است.
خرید الکتروسرجریNH مدل ACTTO RF D در سایت ژین بخش.
زباله‌های مطب دندانپزشکی ممکن است به خون یا بزاق آلوده باشند و خطراتی برای افراد در تماس ایجاد کنند. این زباله‌ها باید در کیسه‌های زرد رنگ ۲۲۵ گیجی بسته‌بندی شوند و وسایل تیز باید در ظروف مخصوص قرار گیرند تا از جراحت جلوگیری شود.
استریلیزاسیون در دندانپزشکی تأثیر مستقیم برسلامت بیمار دارد:
• کاهش خطر انتقال بیماری‌ها: استریلیزاسیون به طور قابل توجهی خطر انتقال بیماری‌های باکتریایی، ویروسی، یا فنگوسی را کاهش می‌دهد.
• بهبود کیفیت زندگی: با جلوگیری از عفونت‌های دهان و دندان، استریلیزاسیون به cảiیرفتن کیفیت زندگی بیمار کمک می‌کند.
• افزایش طول عمر مفید دندان‌ها: استریلیزاسیون به جلوگیری از عفونت‌های مزمن که می‌توانند منجر به از دست رفتن دندان شوند، کمک می‌کند.
• کاهش نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر: با پیشگیری از عفونت‌ها، نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر و هزینه‌های بیشتر کاهش می‌یابد.
استریلیزاسیون بسیار مهم است، اما همچنان چالش‌هایی وجود دارد:
• زمان و هزینه: فرآیندهای استریلیزاسیون ممکن است زمان‌بر و هزینه‌دار باشند.
• آسیب به ابزارها: برخی روش‌های استریلیزاسیون ممکن است باعث آسیب به برخی مواد استفاده شده در ابزارهای پزشکی شود.
• انتخاب روش مناسب: انتخاب بهترین روش استریلیزاسیون برای هر نوع ابزار و شرایط خاص ضروری است.
استریلیزاسیون در دندانپزشکی یک موضوع حیاتی است که نقش کلیدی در پیشگیری از عفونت‌ها و حفظ سلامت بیمار دارد. با در نظر گرفتن انواع روش‌های استریلیزاسیون، تأثیر آن برسلامت بیمار، و چالش‌هایی که همچنان وجود دارند، اهمیت این موضوع برای دندانپزشکان و سیستم‌های بهداشتی جهانی به طور کامل شناخته شده است.
